Als je dit boek begint te lezen, vraag je je af hoe de schrijfster er ooit in geslaagd is om het te schrijven. Het is meteen zo’n heftig verhaal dat je denkt: hoe kan het dat Anne een eigen bedrijf heeft opgericht en schrijfster werd? Die vraag maakt dat je verder leest in deze uitgebreide chronologisch geschreven levensgeschiedenis en – bijna op het eind – ontdekt waarom het haar gelukt is. 

Het verhaal bestaat uit drie delen. Het eerste deel ‘Pijn’ beschrijft wat er gebeurde in haar tienerjaren. Anne groeit op in onveiligheid maar vindt dit soms ook de normaalste zaak van de wereld. In het tweede deel ‘Verwarring’ gaat het over haar leven als jongvolwassene, vanaf haar opname in een ggz-instelling en de therapieën die volgden. In het derde deel ‘Bevrijding’ is Anne halverwege de dertig en wordt zij opnieuw geconfronteerd met haar verwarrende verleden en besluit ze om daar een verdiepend onderzoek naar te doen.

Voor Anne is het leven als kind compleet onvoorspelbaar. Ze kan op ieder moment ingezet worden door haar moeder, die haar volledig in haar macht heeft. Het verhaal laat zien wat het betekent om je continu verantwoordelijk te voelen terwijl er tegelijkertijd niemand is die zich om jou bekommert. Beide ouders zijn niet in staat om te voldoen aan de emotionele behoefte van Anne. Zij voelt zich altijd alleen en eenzaam.

Als oudste in het gezin van vier voelt zij altijd de verantwoordelijkheid om te zorgen voor haar constant zieke moeder en ook voor een van haar broers. Moeder gaat ziekenhuis in en uit. Haar ouders zijn inmiddels gescheiden. Het gezin staat onder toezicht van de Raad voor kinderbescherming. Uithuisplaatsing hangt in de lucht. Dit wordt voorkomen doordat moeder Anne manipuleert zodat die bij de rechtbank weet wat ze moet zeggen om het aannemelijk te maken dat het gezin toch min of meer op eigen kracht verder kan. Anne woont soms tijdelijk bij Heleen, aan wie ze steun heeft.

In haar studietijd krijgt Anne haar eerste vriend. Het leven is op dat moment voor haar te ingewikkeld voor een relatie. Anne loopt vast, gaat in therapie. De vraag of er incest en/of seksueel misbruik heeft plaatsgevonden hangt in de lucht. Er komt een moment waarop ze met haar eigen ogen naar de rol van haar vader kan kijken. Dat was eerder niet mogelijk omdat ze hem altijd door de bril van haar moeder had gezien.

De zoektocht naar mogelijke ziekten waaraan moeder lijdt is lang. De moeder/dochter-relatie beheerst vrijwel het hele verhaal. Dat maakt het soms beklemmend; haar moeder is figuurlijk gezien niet van Anne af te slaan.

Als Anne haar man leert kennen, moet ze leren om hem te vertrouwen. Het is nieuw voor haar dat je je op een ander mens kunt verlaten. Ze trouwen en er worden twee kinderen geboren. Het verleden speelt Anne echter parten. Ze gaan in relatietherapie. Anne moet afscheid nemen van het idee dat ze een emotionele band met haar moeder wil. Uiteindelijk kan ze niet anders dan ervoor kiezen om het contact met haar moeder helemaal te verbreken. Ze moet haar eigenheid leren kennen. Ze ziet hoe ze een pleaser is geworden om bij anderen geliefd te zijn. Haar gevoel van eigenwaarde komt van buitenaf. Op zoek naar haar eigen leven kan ze de keuze maken om van zichzelf te leren houden. Haar verhaal, wat ze als kind al begon te schrijven, wordt uiteindelijk dit boek. De naamswijziging die ze heeft ondergaan laat ze weer ongedaan laten maken.

Als lezer leef je mee met Anne die zich uiteindelijk los kan maken uit de kluwen met het zieke patroon waarin ze gevangen zat. Hoe ze zich als een vlinder kon ontpoppen tot de mens die ze bedoeld is om te zijn.

Addy Bakx